ایل منگور در سردشت:

از بادین تا میرآباد منطقه تحت نفوذ منگورهای سردشت اطلاق میشود .اما در اساس مرکزیت ایل منگور در این منطقه روستاهای:چکو،شیوه میر،سوستان، نیوژ،سیپکان، آلاوان، نیوژ بوده است. یعنی ساکنان سایر روستاهائیکه در ذیل ذکر میشود ترکیبی از ایلات متفات هستند اما زیر نظر منطقه منگورها بوده و به ساکنان این آبادیها و خاکشان منطقه منگورها اطلاق شده است.

روستاهای ایل منگور که از در حال حاضر لحاظ اداری جزو دهستان وزنه از توابع شهر میرآباد به شمار میروند شامل 23 روستا و شهر میرآباد است. این روستاها عبارتند از:

1- شهرمیرآباد 2- ودشت زنه *، 3- آلواتان(خانواده اجاق کاک خضر و آغای بایزیذ پدر سلیم اغای اجاق و پسرش سلیم اقا اجاق)، 4- آلی مران، 5- آلاوان ، 6- بیلوکه، 7- چکو، 8- دولتو مامشان (کلا ساکنانش مامش هستند)، 9- داربران، 10- سیپکان، 11- سوستانی پائین. ، 12- سرمرگان(برایم اغای کاک حسن از مامشهای دولتوه) ، 13- شیوه میر، 14- شیواشان(گورک نعلین)، 15- قلاتاسیان(گورک نعلین)، 16- کاولانه( کاک سلیمان کاولانه پسر کاک پیروت کاک عزیز عموزاده سلیم اغا)، 17- گوره مر (پدر ملا خلیل خلیل ملا عبدالله گوره مر انجا را اباد کرده است )در حال حاضر خالی از سکنه است  -قبرستان گوره مر در این منطقه قرار گرفته است)٭، 18- گویزیله، 19- گوره شیر، 20- موسالان(گورک نعین)، 21- نیوژ، 22- خدرآباد(خدراوه)- روستا نیست مابین روستاهای ..... و .....قرار گرفته است، 23-علی آباد(گورک نعلین - در حال حاضر خالی از سکنه است  ،24- کنه مشکه وزنه (در حال حاضر خالی از سکنه است  ) آغای سلیم آغای فرزند سلیم اغا اجاق در این روستا زندگی میکردند.

میراباد و سایر روستاهای ذکر شده اکثر ساکنانش غیر منگور هستند ولی جزو منطقه منگورها بحساب میآیند.بعنوان مثال ساکنان روستاهای چکو ،سیپکان،شیوه میر از طایفه زین که طایفه آقاها میباشد هستند  بزرگان این روستاها در چکو کاک حسین چکو(حسین پیروتی) و بزرگان روستای سیپکان و شیوه میر :کاک حسین کاک علی(حسین حسینی)و ساکنان عادی اکثراً:از طوایف گورگه دیی،باب رسوو،آلی سیمانه ،کلهر،سویسنی،آلی سیمانه، گورک و... هستند.

محوریت دیگر منگورهای این منطقه سه روستای آلواتان،کاولانه،آلی مران است که  در روستای آلواتان (خانواده اجاق کاک خضر و آغای بایزیذ پدر سلیم اغای اجاق) وپسرش سلیم اغای اجاق وفرزندان سلیم اغا اجاق :  حاجی عبدالله اجاق،علی خان اجاق،کاک حمزه اجاق،کاک ناصر اجاق،کاک احمد اجاق،کاک مامند اجاق  ساکگن بودند . البته در حال حاضر هرکدام در جائی دیگر پراکنده شده اند .

در روستای کاولانه کاک سلیمان کاولانه(اجاق)عموزاده سلیم اقا اجاق سکونت داشتند . ولی عامه  ساکنان این روستاها(الواتان و کاولانه)  از تیره :سویسنی،باب رسو،گورگه دیی،مامش،و کلهر  که  در اصطلاح کرمانج گفته میشود هستند.

امادر خصوص شهر میرآباد و طوایف ساکن ان میراباد که در عرف منطقه به میراباد ملا خلیل مشهور است . پدر ملا خلیل گوره مر از طایفه جماله  که در اصل ملا زاده بوده اند از کردستان کرمین(جنوب کردستان)به منطقه گوره مر (اطراف میرآباد گوچ کرده و انجا را آباد میکنند بعدها فرزند عبدالله ملاخلیل مشهور از گوره مر به میرآباد میآید و میرآباد را آباد میکند . و به دلیل علم و توانمندی بعنوان مرجعیت ایلات منگور  شناخته میشود.از آن پس که ملا خلیل در میراباد ساکن میشود. میراباد به مرکزیت عشایر منگور تبدیل میشود.کاک عبدالله دو فرزند داشته ملا خلیل و حاجی رسول برادر کوچک ملا خلیل  ، ملا خلیل مرید خانقای برهان بوده و مرتب با آن خانقا در پیوند بوده است.فرزندان حاج رسول:عبدالله آغا،ایلخانی،حمدآغا،حسن آغا،کاک الله آغا، مام رسول)

محمدفاضل شوکتی-مهرماه سال 1403-مهاباد